Herengracht 466 den Arent of de Arend

<- 468 Herengracht Panorama Herengracht 464 ->

: Herengracht 466

: tekening Caspar Philips rond 1765

Herengracht 466 den Arent of de Arend

Gebouwd           1669, opnieuw 1858
Architect           Philip Vingboons, 1858 A.N. Godefroij
Opdrachtgever   Jeronimus Haase
Monument        Rijksmonument
1853 : X 454 (huisnummer 1853-1875)
1808 : 57 4032 (verpondingsnummer)
1796 : 57 553 (kleinnummer)
1732 : 57 3833 (verpondingsnummer)
Kadast: I 1023 (kadaster oud)

466a is het brede huis in het midden van de tekening van Caspar Philips

De grond voor het huis is in 1665 gekocht door de koopman en assurandeur Jeronimus Haze, heer van Stabroek[1613-81]. Hij laat op het terrein een dubbel huis bouwen, ontworpen door Philips Vingboons. Het huis komt in 1671 gereed en krijgt boven de kelder een lage begane grond verdieping. De hoofdingang komt uit op de bel-etage zoals te zien is op de ontwerptekening van Philip Vingboons.

Het is een huis met een zandstenen gevel met een drie ramen brede vooruitspringende gevelpartij, ook wel middenrisaliet genoemd. Bovenaan afgesloten met groot driehoekig fronton met arend met in de bek twee vruchtenslingers en daarachter twee haasjes in het timpaan. Het timpaan is vermoedelijke gemaakt is door Jan Gijseling de Oude.

: Ontwerp Philips Vingboons

Het oorspronkelijk huis, zoals Philips Vingboons dat ontworpen heeft, heeft een middeningang vanaf de Herengracht en die ingang is met zuilen en een balkon omlijst. De bouwheer, eerst weduwnaar van de in de 1643 overleden Clara van Schoonhoven, daarna opnieuw weduwnaar van de in 1667 overleden Magdelena Juliana Storm, heeft het huis nog 10 jaar bewoond. Diens zoon, de schatrijke rentenier Jeronimus Haze, heer van Stabroek[1641-1705] heeft ook na zijn huwelijk in 1673 met Margaretha Helenavan Swaenswijck [1666-1715] bij zijn vader ingewoond en kreeg 466a in 1681 toebedeeld.

Anna de Haze

Later is het huis eigendom van Jeronimus jongste dochter, Anna de Haze, vrouwe van Mijnden en de beide Loosdrechten[1690-1761] en een van de rijkste vrouwen van de stad op dat moment. Ze erfde in 1725 Herengracht 520 en is in 1710 getrouwd was met Gillis Graafland [1689-1727] schepen in 1715 en 1717. Na de dood van Gillis Graafland hertrouwt Anna de Haze in I730 met mr. Lieve Geelvinck [1676-1743]. In die tijd wordt De Arend verhuurd, in 1739 woont er de koopman, reder en bankier Jean Lucas Pels [1688-1741] in. Jean Lucas Pels was schepen in 1726 en lid van de bekende firma Andries Pels & Soonen.

Vervolgens woont in het huis mr.Jan Graafland[1697-1767] voorheen wonende op Herengracht 574. Mr. Jan Graafland was schepen in 1731, 1741 en 1743, lid van de raad van 1748 tot 1767 en burgemeester in 1750.

Mr. Joan Geelvinck

Na de dood van de eigenares Anna de Haze wordt het huis in 1762 bij boedelscheiding toebedeeld aan haar kleinzoon mr. Joan Geelvinck [1737-1802]. Hij verwerft in 1766 ook Herengracht 466b en het huis De Star in de Nieuwe Spiegelstraat naast de stal van het hoekhuis.In 1765 heeft een ingrijpende verbouwing plaats in opdracht van mr. Johan Geelvinck. De balkenlaag van de bel-etage wordt opgevijzeld en de begane grond wordt een lage verdieping met daarboven de hoofdverdieping. De ingang met het afsluithek wordt verplaatst naar de achterzijde om vandaaruit achter 466b langs naar de Nieuwe Spiegelstraat. De voorpui is daarbij ook geheel vervangen door een nieuw zandstenen gevel.

: fronton met adelaar

Nederlandse Handel-Maatschappij

In 1856 koop Nederlandse Handel-Maatschappij (NHM) het gebouw en in 1858 wordt verbouwd als kantoor met de oude gevelelementen en werd in 1904 het hoekhuis in de zelf stijl erbij getrokken. Oorspronkelijk had er een echt kantoorgebouw moeten komen, maar de voorkant is toch weer in de originele vorm weer herbouwd. Ook in die jaren is het kantoor uitgebouwd richting Nieuwe Spiegelstraat, waar de oorspronkelijke koetshuizen die zijn afgebroken.

Van 1902 tot 1903 werkte in het gebouw, bij de Handelsmij ook de schrijver J.H.F. Grönloh (1882-1961), alias Nescio. En hij heeft ook geschreven over de tijd op dit kantoor.

In de jaren daarna werd een nieuw, groot kantoor gebouwd op de verbrede Vijzelstraat, de Bazel. Het originele interieur uit de zaal, het plafondstuk en de beschilderde behangsels, zijn meegenomen naar de bazel.

Hebt u aanvullingen of wilt u meedoen?

Als u opmerkingen of aanvullingen hebt op de tekst hierboven, wilt u dan ook het huisnummer erbij vermelden.

Uw e-mail adres wordt alleen maar gebruikt om eventueel op uw opmerkingen te reageren.

Foto's of andere informatie vande panden kun u ook zenden naar info@amsterdamsegrachtenhuizen.info.